fot. pexelsWspółczesna era przynosi ze sobą dynamiczny rozwój technologii, a jednym z najbardziej fascynujących obszarów jest sztuczna inteligencja (SI lub AI). SI staje się nieodłącznym elementem naszego codziennego życia. Jednakże wraz z postępem tej technologii pojawiają się również poważne kwestie i zagrożenia, które wymagają szczególnej uwagi. W niniejszym artykule przyjrzymy się nie tylko fascynującym możliwościom, jakie niesie ze sobą sztuczna inteligencja, lecz także zgłębimy jej potencjalne ryzyka.
Czyż ten wstęp nie brzmi dobrze? Ładne przedstawienie problemu i tematu naszego artykułu. Uwierzylibyście, że w tym wstępie nie było żadnego wkładu własnego z mojej strony, czyli strony autora? Cały tekst powyżej został wygenerowany przez jedną z form SI- Chat GPT. Może bardziej skrupulatna osoba, z doświadczeniem w pisaniu artykułów dostrzegłaby jakąś nieścisłość, ale szczerze? Wątpię.
Sztuczna inteligencja - z czym to się je?
Ale jak właściwie działa takie generowanie tekstu? ChatGPT to program komputerowy, który nauczył się dużo informacji o języku z dużej ilości tekstu, jak książki, artykuły i strony internetowe. Kiedy zadasz pytanie, algorytm analizuje Twoje słowa i stara się odpowiedzieć na podstawie swojej wiedzy, którą opiera na innych tekstach prawdziwych ludzi. Działa to jak rozmowa, w której maszyna stara się udzielić najlepszej odpowiedzi na postawione pytania. Możemy więc poprosić ChatGPT o napisanie zaproszenia na ślub podając mu kluczowe informacje jak data, adresaci itd. Możemy zapytać o przepis na naleśniki, podkreślając że ma być on bez jajek. ChatGPT to jednak nie jedyna forma SI, przejdźmy zatem do kolejnych ciekawych algorytmów.
W świecie algorytmów
Aplikacje generujące obrazy to m.in.: DeepDream; DALL-E; Artbreeder i Runway ML. Jak działają tego typu aplikacje? W prostym skrócie prosimy chat o wygenerowanie obrazu podając mu różne informacje. np. możemy poprosić SI o obraz pływającego kota. Kot wygenerowany na obrazie ma wtedy losowy kolor futra, pozę itd. Podając więcej szczegółów obraz będzie bardziej sprecyzowany do naszych potrzeb. Jak działa generowanie obrazów? Podobnie jak w ChatGPT, obrazy są tworzone na podstawie znalezionych w internecie innych ilustracji. Algorytm łączy ich elementy w jedność, tak aby zadowolić użytkownika.
SI potrafi też generować filmy, choć jest to jeszcze wczesny etap. Mimo to, jest już w stanie do losowego wideo wkleić twarz osoby, o którą prosi użytkownik. (Jest to tzw. 'Deepfake') Na podstawie filmu jest też w stanie zrobić poklatkowa animacje, jednak nie jest ona zbyt precyzyjna, a pomiędzy klatkami w animacji jest dużo niedociągnięć i błędów.
SI generujące piosenki w głosie innych ludzi (często celebrytów) korzysta z technik związanych z syntezą głosu. W rezultacie, uzyskuje się wrażenie, że dany celebryta śpiewa daną piosenkę, chociaż faktycznie jest to generowany dźwięk przez sztuczną inteligencję. To podejście pozwala na stworzenie audio odbiegającego od oryginału, ale mające cechy charakterystyczne danego artysty.
Sztuczna inteligencja- przyszłość czy pułapka?
To wszystko brzmi imponująco, ale też... przerażająco. SI może przecież w przyszłości tak się udoskonalić, że nie będziemy mogli odróżnić prawdziwych nagrań z kamer, a sztucznie wygenerowanych wideo z podłożonym głosem, czyli deepfaków- jest to zaawansowana technika manipulacji treściami multimedialnymi (głównie wideo i audio) przy użyciu SI. W takiej sytuacji, obecnie kluczowe dowody w rozprawach, czyli wideo, staną się w przyszłości bezwartościowe. Sądzenie ludzi i prowadzenie dochodzeń zostanie bardzo utrudnione.
Pisarze mogą utracić swoją pracę. SI jest w stanie pisać coraz dłuższe teksty, nawet książkę. Tak właściwie to już można kupic taką książkę na Amazonie w formie e-booka! Pan Brett Schickler jest 'autorem' ,,The Wise Little Squirrel: A Tale of Saving and Investing", która uczy podstaw inwestowania. I nie jest to jedyna taka książka, jest ich już tysiące. Jakie ryzyko to niesie dla pisarzy? Ghostwriting- zjawisko w którym anonimowa osoba pisze tekst, pod którym podpisuje się inna osoba. Dzieło anonimowego autora zostanie opublikowane pod obcym nazwiskiem, niezależnie ile wkładu prawdziwy autor wniósł w pisanie. Teraz to SI stanie się 'ghostwriterem' nowej ery. Problemem jest również to, że SI korzysta już z powstałych wcześniej treści. Może się więc zdarzyć, że użyje on do wygenerowanych treści innej pracy posiadającej prawa autorskie. Może to skutkować plagiatem.
Bunt artystów!
Używanie SI do tworzenia obrazów wszystkiego, co można sobie wyobrazić, jest łatwe, ale generatory 'dzieł sztuki' SI nie mogą po prostu stworzyć obrazów z niczego. Co już wcześniej było wspomniane. Najważniejsze jest to, że generatory te korzystają ze obrazów innych osób, aby nauczyć się tworzyć własną 'sztukę'.
Wszystko byłoby w porządku, gdyby ludzie stojący za generatorami dzieł sztuki SI poszukiwali chętnych uczestników, którzy wyrazili zgodę na wykorzystanie ich sztuki w celu ulepszenia uczenia maszynowego. Ale tak się nie dzieje. Generatory SI pobierają obrazy z dowolnego miejsca w internecie, które można swobodnie przeglądać. Jednak swobodny dostęp do oglądania to nie to samo, co swobodny dostęp do ich użytku. Pinterest, Instagram, DeviantArt i wiele innych platform daje możliwość podzielenia się swoimi pracami przez artystów, dzięki czemu inni ludzie mogą się zainspirować. Nie ma znaczenia, czy jest to hobby, czy biznes – to ich sztuka i nie zgodzili się, aby ich praca była wykorzystywana do uczenia maszyny kopiowania ich stylu. Dlatego wielu nie uważa sztuki AI za prawdziwą sztukę.
Spytałam jedną z moich bliskich przyjaciółek co sądzi o obrazach generowanych przez SI. Ona sama jest artystką, która dorabia sobie na swoim hobby.
,,Uważam, że "sztuka" wytwarzana przez AI, jest zła, i krzywdząca dla artystów z wielu dość banalnych do zrozumienia powodów. Sztuczna inteligencja rozwija się w zatrważającym tempie, i za niedługo zapewne zacznie zajmować nasze potencjalne miejsca pracy. Robot niewątpliwie pracuje szybciej od człowieka, bez potrzeby na przerwę, bez 'chorobowych' i wakacji. Artyści, niedość, że nie nadążą za samym rozwojem AI, nigdy nie staną nawet blisko prędkości, w której sztuczna inteligencja jest w stanie wypluwać coraz to nowsze prace i projekty. Dla wielu korporacji, nie liczy się serce włożone w pracę, czy osobiste znaczenie projektu. Jeśli może być on wykonany szybciej, aczkolwiek będzie bezduszną maszynką do wyrabiania pieniędzy, tak dla nich nawet lepiej. Nie trzeba czekać, czy inwestować w lepsze warunki dla pracowników. Może się to wydawać błahe, ale dla wielu znaczyłoby to utratę pracy, lub ogólne bezrobocie. Nawet nie wspomnę o fakcie, że to co tworzy AI ciężko nazwać sztuką. Są to puste, bezduszne twory maszyny która nigdy nie odczuje ludzkich emocji, i nie postrzeże świata w unikalny i "ludzki" sposób. Będziemy z ciężkim sercem i pustym portfelem oddawać pozycje na które tak ciężko pracowaliśmy latami, na rzecz nie znaczącej nic, nudnej i monotonnej kreacji robota. "
Choć SI niesie ze sobą niezaprzeczalne możliwości rozwoju, nie możemy ignorować związanych z nią zagrożeń. W dzisiejszym dynamicznym świecie, zanim oddamy kluczowe decyzje w ręce maszyn, warto zastanowić się nad kierunkiem, jaki obraliśmy. Refleksja nad równowagą między innowacją i szybkością maszyny, a etyką stanie się niezbędnym elementem naszej drogi w kierunku zrównoważonego i bezpiecznego rozwoju sztucznej inteligencji.